Κλεισμένοι στο κουκούλι μας…

Σωθήκαμε και πάλι, ή μάλλον μας σώσανε και έτσι μπορούμε με άνεση να απολαύσουμε τη θερινή ραστώνη επιστρέφοντας στη συνήθη αδιαφορία μας. Θα ήθελα να επισημάνω ένα-δυο πραγματάκια.

Καταρχήν όπως είπα και πριν δε σωθήκαμε αλλά μας έσωσε η Ευρώπη. Ναι, αυτή η Ευρώπη την οποία εμείς συνεχώς λοιδορούμε και κατηγορούμε για απραξία, αδιαφορία και έλλειψη στιβαρής ηγεσίας. Η Ευρώπη λοιπόν δεν τράβηξε την πρίζα φοβούμενη τον κίνδυνο διάχυσης της δημοσιονομικής κρίσης στις υπόλοιπες χώρες. Σταθήκαμε τυχεροί για άλλη μια φορά αφού η αλήθεια είναι ότι δεν κάναμε αυτά που έπρεπε ώστε να διεκδικήσουμε και δεύτερο πακέτο διάσωσης. Παρά ταύτα η Ευρώπη μας βοήθησε. Αν ήμουν Ολλανδός ή Γερμανός θα καταριόμουν την ώρα και τη στιγμή που οι κυβερνήσεις μου έκαναν τα στραβά μάτια και δέχθηκαν την Ελλάδα στην ΟΝΕ αλλά τώρα πια είναι αργά. Ας το σκεφτόντουσαν καλύτερα…

Ο πρωθυπουργός αξίζει φυσικά τα συγχαρητήρια όχι γιατί έκανε αυτά που έπρεπε αλλά γιατί διατήρησε την ψυχραιμία του και απέτρεψε έστω και την ύστατη στιγμή την άτακτη χρεοκοπία. Με τέτοιες αντιδράσεις από την κοινωνία θα έλεγα ότι στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και δεν διολίσθησε στο φανατισμό, την ανευθυνότητα και την αμετροέπεια την οποία επέδειξαν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Ο Παπανδρέου δεν είναι τζάμπα μάγκας. Τελεία και παύλα. Όμως όσο καλά τα καταφέρνει στην Ευρώπη, έχοντας την ίδια πολιτική κουλτούρα με τον Δυτικοευρωπαίο, τόσο άσχημα τα πάει στο εσωτερικό της ίδιας του της χώρας. Δεν μπορεί να τιθασεύσει το ίδιο του το κόμμα, τους συνδικαλιστές, να βάλει ένα τέλος στην ατιμωρησία, να καταφέρει ένα ισχυρό χτύπημα στη διαφθορά, να περιορίσει τη φοροδιαφυγή, να κάνει ρηξικέλευθες και δυναμικές κινήσεις γενικότερα.

Φυσικά όπως έγραψε ο δημοσιογράφος των New York Times και βραβευμένος τρεις φορές με Πούλιτζερ, Thomas Friedman, στη συνέντευξη που πήρε από τον πρωθυπουργό, αυτό που δυσκολεύεται να αλλάξει ο Παπανδρέου είναι η νοοτροπία. Η αντίσταση του συστήματος είναι λυσσαλέα, είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός στον Friedman. Όμως μπορεί κανείς να αντιτείνει ότι και ο Παπανδρέου ήταν και είναι μέρος του συστήματος οπότε έπρεπε να το γνωρίζει καλά. Δεν έπρεπε να κατεβαίνει στα λιμάνια ως αντιπολίτευση και να ξεσηκώνει τους απεργούς ενώ τώρα ως πρωθυπουργός να αποζητά συναίνεση.

Εν πάσει περιπτώσει παρά τη σωτηρία τίποτε δεν έχει προεξοφληθεί. Αν δε γίνουν άμεσα οι απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές, εάν αυτό το κρατικοδίαιτο και αντιπαραγωγικό ελληνικό μοντέλο δεν αλλάξει σε ένα άλλο ικανό το οποίο να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα τότε θα βρεθούμε και πάλι στην ίδια θέση. Πρέπει να χτυπηθεί αλύπητα η διαπλοκή, η διαφθορά, η αργομισθία καθώς και να αποδομηθεί πλήρως αυτό το λαϊκίστικο μοντέλο συντεχνιακών και μικροκομματικών αντιλήψεων.

Θα γίνει; Η γνώμη μου είναι πως, όχι, δε θα γίνει. Σίγουρα και επειδή οι Ευρωπαίοι θα αναπνέουν πάνω από το σβέρκο μας θα αναγκαστούμε να περιορίσουμε κάπως τη φαυλοκρατία, αλλά αυτό δε θα είναι αρκετό. Πιστεύω ότι θα σερνόμαστε για χρόνια σε ένα μίζερο καθεστώς λιτότητας και ατέρμονης μετρολαγνείας και εκείνοι που θα υποστούν τα μεγάλα βάρη θα είναι και πάλι οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι. Φυσικά ούτε και η κοινωνία μας επιθυμεί την αλλαγή! Τα έχω πει επανειλημμένα αυτά. Ο Έλληνας, κατά ένα παρανοϊκά μαζοχιστικό τρόπο, ηδονίζεται με τον αρνητισμό και την καταγγελία. Δυστυχώς έχουμε φτάσει στο σημείο να μη σεβόμαστε ο ένας τον άλλον ενώ πιστεύουμε βαθιά μέσα μας ότι μόνον εμείς κατέχουμε την απόλυτη αλήθεια.

Η ανοχή μας προς οτιδήποτε κακό συμβαίνει γύρω μας καταδεικνύει και την περιφρόνησή μας προς το κοινωνικό σύνολο ως έννοια. Πάρτε λοιπόν για παράδειγμα τη διπλή φονική τρομοκρατική επίθεση στη φιλήσυχη Νορβηγία με 77 νεκρούς, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων ήταν παιδιά! Εδώ και 24 ώρες η Νορβηγία βιώνει μια ανείπωτη τραγωδία και παρά την έφεσή μας προς την κοινωνική δικτύωση δεν είδα παρά 1-2 άτομα να αναρτούν μια δήλωση συμπαράστασης προς τη φίλη χώρα. Είμαστε μέσα στην καλή χαρά με τραγουδάκια, αστειάκια και πειράγματα! 77 συνάνθρωποί μας βρήκαν φρικτό και αποτρόπαιο θάνατο και δε μας καίγεται καρφάκι! Αύριο όμως μπορεί να βρει εμάς μια ανάλογη τραγωδία και φυσικά θα περιμένουμε την συμπαράσταση της Ευρώπης (και πάλι).

Πριν από ένα μήνα κοντέψαμε να ρίξουμε την κυβέρνηση και απειλούσαμε θεούς και δαίμονες και τώρα μαζέψαμε τα κουβαδάκια μας και σ’ άλλη παραλία (κυριολεκτικά). Είμαστε επαναστάτες αλά καρτ! Έβραζε το twitter λίγο πριν την ψήφιση του μεσοπρόθεσμου και τώρα σε παίρνει ο ύπνος από την απάθεια και την αδιαφορία! Απειλούμε, φωνασκούμε, απαιτούμε, βρίζουμε, απαξιώνουμε, δεν ακούμε ποτέ το συνομιλητή μας, αδιαφορούμε για τον εθελοντισμό, το περιβάλλον και τις πανανθρώπινες αξίες αλλά απαιτούμε να μας σέβονται, να μας τιμούν, να μας θαυμάζουν και να μας διασώζουν!

Η αλλαγή νοοτροπίας λοιπόν είναι το ζητούμενο αλλά δυστυχώς ο λαϊκισμός δεν εκριζώνεται μετά από τόσα χρόνια στρεβλών πρακτικών. Γνωρίζετε τι είπε όμως ο Νορβηγός πρωθυπουργός Jens Stoltenberg μετά τις πρωτοφανείς τρομοκρατικές επιθέσεις στη χώρα του; «Η απάντηση στη Βία είναι περισσότερη Δημοκρατία». Περισσότερη Δημοκρατία λοιπόν… Όχι άλλη μια διαχωριστική, αφοριστική και συναισθηματικά φορτισμένη δήλωση μίσους και εκδίκησης. Περισσότερη Δημοκρατία!

Θα πρέπει να αρχίσουμε κάποια στιγμή να μαχόμαστε για τα ιδανικά του σύγχρονου πατριωτισμού, της ευρωπαϊκής συναδέλφωσης και της παγκόσμιας συνεννόησης πάντα μέσα στα πλαίσια μιας ρεαλιστικής πλατφόρμας αρχών. Προτείνω επίσης και παρά τις αντιξοότητες να βάλουμε λίγη αγάπη στη ζωή μας, να ζήσουμε τη ζωή μας με ορμή και δημιουργική όρεξη. Να συνεισφέρουμε, να προσφέρουμε, να παρακινήσουμε, να προχωρήσουμε μπροστά. Θα πρέπει να βρούμε την απαραίτητη εσωτερική δύναμη ώστε να προβούμε σε αυτή την αλλαγή! Θα πρέπει επιτέλους να σπάσουμε αυτό το απεχθές κουκούλι το οποίο μας περιβάλλει γιατί αλλιώς ο κίνδυνος μετάβασης σ' έναν παρακμιακό, μίζερο, εθνοφυλετικά κομπλεξικό και φοβικό τρόπο ζωής θα είναι νομοτελειακά και η θλιβερή μας κατάληξη…

Τόσα χρόνια επισημαίνω τα αυτονόητα...

"I vividly remember your comparison of German and Greek political and economic systems, and the devastating conclusion you reached for the Greek side as far back as 1992 during our postgraduate studies; now, much of what you said has been confirmed in a dramatic way, with all the sad implications it has and will continue to have for so many of the common Greek people, and for the young Greek generation to come."

Αυτό είναι ένα απόσπασμα από ένα e-mail ενός πολύ καλού Γερμανού φίλου μου από τη Φρανκφούρτη, το οποίο έλαβα πριν από ένα μήνα. Σπουδάζαμε στην Αγγλία το 1992 και από τότε διατηρούμε στενότατη φιλία. Όπως θα διαπιστώσατε ο φίλος μου θυμάται ζωηρά ότι επέκρινα το Ελληνικό πολιτικό και οικονομικό σύστημα πριν από σχεδόν 20 χρόνια! Η Ελληνική κοινωνία βρισκόταν σε κρίση πάρα πολλά χρόνια αλλά όσο ο καθένας από εμάς ένοιωθε άτρωτος δεν είχε την ανάγκη να στηλιτεύσει τα κακώς κείμενα αλλά και να κάνει κάτι ώστε να τα διορθώσει. Μόνο θυμηδία μας προκαλούσε ο ανυπάκουος Έλληνας ενώ περιοριζόμασταν σε σκωπτικά ανέκδοτα και εξυπνακίστικα σχόλια για το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μια φτωχή χώρα με πλούσιους κατοίκους, ότι εμείς ζούμε τη ζωή μας διασκεδάζοντας έως τις πρώτες πρωϊνές ώρες ενώ οι κουτόφραγκοι κλείνονται μέσα από τις 8, ότι η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη κανένα και άλλα τέτοια γραφικά. Πάντοτε ήμουν ο ενοχλητικός της παρέας, ο καθηγητής με τις ανθελληνικές απόψεις, ο γκρινιάρης και ο ανάποδος επειδή επισήμαινα το αυτονόητο! Τόσα χρόνια ο βόθρος μύριζε και εμείς του ρίχναμε κολώνια.

Ήρθε όμως η ώρα της τραγικής συνειδητοποίησης όπου τα πάντα ανατρέπονται μονομιάς και όλοι αναρωτιόμαστε πως και γιατί φτάσαμε εδώ. Τώρα η κοινωνία μας πιάνεται στον ύπνο και ξυπνώντας βίαια ψάχνει αποδιοπομπαίους τράγους και αναζητά μαγικές λύσεις σωτηρίας. Είναι όμως πολύ αργά… Έχει χαθεί η εμπιστοσύνη στους θεσμούς, η πίστη στην αλλαγή και η διάθεση για συλλογικό αγώνα! Η κοινωνία είναι βαθιά διχασμένη ενώ αυτόκλητοι σωτήρες ευαγγελίζονται τη Γη της Χαναάν χωρίς τα 40 χρόνια ανηλεούς περιπλάνησης στην έρημο! Ειλικρινά λυπάμαι πολύ που δικαιώθηκα με αυτό τον τρόπο…

Δυστυχώς, είμαστε διεφθαρμένοι μέχρι το κόκαλο, μάθαμε στον ατομισμό και ξεχάσαμε τι σημαίνει καλή γειτονία και αλληλοβοήθεια! Περιμένουμε να μας επιτεθούν οι Τούρκοι για να ενωθούμε. ΟΧΙ λοιπόν! Παρόλο που την πρώτιστη ευθύνη έχει φυσικά η εξουσία, για το σημερινό μας κατάντημά μας είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο. Φτάσαμε λοιπόν στο σημείο με το οποίο ολοκληρώνει ο περίφημος συγγραφέας George Orwell το εξαιρετικά διδακτικό βιβλίο του «Η Φάρμα των Ζώων». Καταλήγει λοιπόν ο συγγραφέας:

«… φωνές ούρλιαζαν με μανία και ήταν όλες ίδιες. Τώρα ήταν ολοφάνερο τι είχε συμβεί στις φάτσες των γουρουνιών. Τα ζώα απ’ έξω κοιτούσαν πότε τα γουρούνια και πότε τους ανθρώπους, πότε τους ανθρώπους και πότε τα γουρούνια, ύστερα πάλι τα γουρούνια και πάλι τους ανθρώπους, αλλά ήταν αδύνατον να διακρίνουν ποιος ήταν ποιος…»

Η γελοιότητα στην πολιτική ζωή της χώρας μας σε μια μέρα και μερικά αυθόρμητα συμπεράσματα.

Καταρχήν και πριν περάσω στο κύριο θέμα μου να ξεκινήσω με την πρώτη γελοιότητα της χτεσινής ημέρας! Ο Κυριάκος Μητσοτάκης όπως και μια βουλευτίνα του ΠΑΣΟΚ ονόματι Χαρά Κεφαλίδου, από τη Δράμα, δήλωσαν δημόσια ότι επιστρέφουν τα βουλευτικά τους αυτοκίνητα ενώ παραιτούνται και από τις αμοιβές των επιτροπών. Προσωπικά τους συγχαίρω θερμά και αν ο Κυριάκος κατάγεται από εύπορη οικογένεια και δεν έχει ανάγκη το βουλευτικό αυτοκίνητο και τα λεφτουδάκια των επιτροπών, η κα Κεφαλίδου από όσο ερεύνησα είναι νέα βουλευτής και δε διαθέτει σε καμία των περιπτώσεων το γερό backup του υιού Μητσοτάκη. Αμηχανία και πανικός κατέλαβε τους άξιους εκπροσώπους μας και άρχισαν αμέσως τα όργανα! Άκουσα λοιπόν τον απαράδεκτο βουλευτή Κερκύρας της Νέας Δημοκρατίας, Νίκο Δένδια, να ομιλεί για «λαϊκισμό» και τον ανεκδιήγητο βουλευτή Ροδόπης, του ιδίου κόμματος, Ευρυπίδη Στυλιανίδη, να λέει με έμφαση: «Τι πολιτικό θέλουμε; Έναν πολιτικό που να είναι υπάλληλος οικονομικών συμφερόντων; Θέλουμε μέσα στη Βουλή να μπούνε μόνο τα πλουσιόπαιδα τα οποία έχουν λυμένα όλα τα βιοποριστικά τους προβλήματα και κάνουν πολιτική από χόμπι;» Έφριξα με αυτά που εκστόμισε! Όχι κύριε Στυλιανίδη, θέλουμε εσάς στη Βουλή που περιμένετε να βιοποριστείτε από την πολιτική! Συνεπώς και η μούτζα σε αυτή την περίπτωση (παρόλο που διαφωνώ με αυτές τις πρακτικές) λίγη είναι κύριε βουλευτά μου! Η γελοιότητα λοιπόν ξεκίνησε από νωρίς το πρωί και συνεχίστηκε!

Από εχτές το πρωί έσπευσε και ο «πολύς» υπουργός των Οικονομικών να μας παραπέμψει στο οικονομικό λήμμα της ημέρας. «Επιλεκτική χρεοκοπία» είναι η νέα μας λέξη και αυτή παπαγαλίζουν από εχτές πολιτικοί, καθηγητές και ραδιοτηλεοπτικά μέσα. Μα δεν είναι χρεοκοπία αλίμονο! Δεν είναι καν ένα πραγματικό οικονομικό γεγονός! Είναι μια απλή αξιολόγηση που αν την εκμεταλευτούμε σωστά θα αποβεί προς το συμφέρον μας. Στο χορό μπήκαν φορτσάτοι πολλοί ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί με τις εμβριθείς αναλύσεις τους, ενώ παράλληλα δημοσιογράφοι και bloggers έψαχναν στα οικονομικά λεξικά την έννοια της λέξης. Στα κανάλια επιστρατεύθηκαν οικονομολόγοι ώστε να μας καθησυχάσουν. Δε θα χρεοκοπήσουμε κανονικά αλλά επιλεκτικά! Τη σκυτάλη παρέλαβαν τα blogs με τους κλασικούς πια παραλληλισμούς της ελληνικής οικονομίας με τις οικονομίες των χωρών της Λατινικής Αμερικής. Αυτή τη φορά δεν είχε Εκουαδόρ το μενού. Πήγαμε πιο νότια και ανατολικά της ηπείρου και ανακαλύψαμε την πανέμορφη κατά τα άλλα Ουρουγουάη η οποία είχε περιέλθει σε καθεστώς «επιλεκτικής χρεοκοπίας» για 17 ημέρες. Παρέλειψαν βέβαια να αναφέρουν ότι η χώρα αυτή είχε πολύ μικρότερο δημόσιο χρέος και επομένως ήταν ευκολότερη η αντιμετώπισή του. Λεπτομέρειες… Κι έτσι μέσα στη χαρά προχωρήσαμε και στις «εμπράγματες εγγυήσεις» που εγώ προσωπικά τις θεωρώ φυσικό επακόλουθο όταν υπερ-δανείζεσαι. Θα πας για δεύτερο δάνειο και δε θα σου ζητήσει η τράπεζα μια ξεγυρισμένη διπλή υποθήκη; Βεβαίως το θέμα αυτό αντιμετωπιζόταν μέχρι τώρα ως «ταμπού» και απαγορευμένη λέξη από το σύνολο της πολιτικής μας βεντάλιας αλλά και από το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας που πολύ απλά το ονόμαζε «ξεπούλημα». Αλλάζουν οι καιροί…

Στο προκείμενο. Τι είναι η επιλεκτική χρεοκοπία; Επιλεκτική χρεοκοπία σημαίνει ότι ένας οφειλέτης (βλ. Ελλάδα) δεν μπορεί να ανταποκριθεί στο σύνολο των υποχρεώσεών του οπότε επιλέγει να πληρώσει κάποιες αργότερα και κάποιες καθόλου. Ωραίο ακούγεται! Στη δική μας περίπτωση πρακτικά σημαίνει μια επανεπένδυση μέρους της αξίας των ομολόγων μας, σε νέα μακροπρόθεσμης λήξης. Αυτό όμως οι οίκοι αξιολόγησης θα το εκλάβουν ως επιλεκτική χρεοκοπία και ορθά, κατά την άποψή μου. Τις επιπτώσεις που μπορεί να συνεπάγεται μια τέτοια ενέργεια δε μας τις είπε ο υπουργός. Δε μας είπε ας πούμε για πρόσθετα ενέχυρα (το ξεπούλημα που λέγαμε) ώστε να μπορέσει η ΕΚΤ να χρηματοδοτήσει τις τράπεζές μας (αν τα δεχτεί φυσικά αφού αυτά θα αποτιμώνται σε χαμηλότερη αξία). Η διάρκεια του χρόνου που θα είμαστε σε αυτό το ιδιότυπο καθεστώς, καθώς πλέουμε σε αχαρτογράφητα νερά, θα καθορίσει και την επικινδυνότητα του όλου εγχειρήματος. Φυσικά αν εξασφαλίσουμε επαρκή χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση (δεύτερο πακέτο διάσωσης) τα πράγματα κάπως θα εξομαλυνθούν.

Δε θα κουράσω άλλο με μακρο-οικονομικές αναλύσεις που όπως πολύ σωστά μου έγραψε εχτές το πρωί ένας καλός φίλος και κουράζουν και λίγοι πραγματικά τις καταλαβαίνουν, οπότε θα πω το εξής. Δεν έχω πρόβλημα με την αναπροσαρμογή μιας δεδομένης οικονομικής ή πολιτικής στρατηγικής. Είναι μέσα στο πρόγραμμα αυτά ιδιαίτερα σε συνθήκες πρωτοφανούς κρίσης. Έχω όμως την απαίτηση από την εκλεγμένη κυβέρνηση που ψήφισα να έχει το πολιτικό σθένος ώστε να υποστηρίζει τις επιλογές της με θάρρος και συνέπεια. Δύο χρόνια τώρα είμαστε στα ήξεις αφήξεις. Λεφτά υπάρχουν, ξαφνικά λεφτά δεν υπάρχουν, πιστόλι στο τραπέζι, πάει και το πιστόλι, δε θα μειώσουμε μισθούς και δε θα θίξουμε συντάξεις, στον πάτο πάνε κι αυτά, δε θα προσφύγουμε στο ΔΝΤ, εν χορδαίς και οργάνω και στο ΔΝΤ με βαρύγδουπες δηλώσεις τύπου «να κάνουμε σωστά τη δουλειά μας ώστε να αποτινάξουμε από πάνω μας την υποτέλεια», όχι νέα μέτρα, τα μέτρα πέφτουν βροχή, όχι στην αναδιάρθρωση, προς τα εκεί οδεύουμε κλπ. κλπ. Γιατί τόσα ψέμματα;

Δεν αναγνωρίζω τον πρωθυπουργό με τον οποίο έχω συνομιλήσει κατ’ιδίαν τρεις φορές! Εδώ χρειαζόταν πυγμή, αποφασιστικότητα, καθαρές εξηγήσεις από την αρχή. Τότε που η ΝΔ άφησε ρημαγμένη τη χώρα και ο Καραμανλής έφυγε σαν κλέφτης. Εκεί είχε τη μοναδική ευκαιρία ο Παπανδρέου να αλλάξει την Ελλάδα! ΟΛΟΙ θα έβαζαν πλάτη τότε. Και εν πάσει περιπτώσει θα έπεφτε ως ήρωας αφού θα είχε συγκρουστεί με το κατεστημένο και με 10,5 μονάδες πολιτική προίκα. Τώρα θα φύγει με το κεφάλι χαμηλά και απαξιωμένος στη συνείδηση του κόσμου!

Δε φτάνει να γυρίζει τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ο πρωθυπουργός πότε να παρακαλεί και πότε να κουνά το δάχτυλο προς τους Ευρωπαίους ηγέτες τονίζοντάς τους τις ευθύνες της Ευρώπης. Ας κουνήσει πρώτα το δάχτυλο στα ντόπια συμφέροντα, στο βαθύ ΠΑΣΟΚ, στους ανάλγητους συνδικαλιστές που το κόμμα του εξέθρεψε και μετά ας πάει και στην Ευρώπη να τους πει: «Κύριοι εγώ έκανα το καθήκον μου. Τώρα η σειρά σας». Αυτό λέει και τώρα αλλά δεν έχει προβεί στις απαραίτητες δομικές αλλαγές ώστε να απελευθερώσει τις δημιουργικές δυνάμεις αυτού του τόπου. Τουναντίον, ούτε τη διαφθορά έχει καταπολεμήσει παρόλο που συμμετείχα σε  δύο συνέδρια της Διεθνούς Διαφάνειας και τον άκουσα να ευχολογεί, ούτε τη φοροδιαφυγή έχει πατάξει, ούτε επενδύσεις έχει προσελκύσει. Χάθηκε μέσα σε ένα δαίδαλο συμβούλων και μαθητευόμενων μάγων οι οποίοι τον έσυραν στη λήψη βάρβαρων, υφεσιακών μέτρων τα οποία έχουν επιδεινώσει την κατάσταση.

Πριν 9 μήνες του έστειλα επιστολή κρούοντάς του τον κώδωνα του κινδύνου όταν εκβίαζε την κοινωνία με εκλογές και πόλωνε την πολιτική ζωή της χώρας. Του είχα πει τότε ότι, «πρέπει να διαμορφώσετε συνθήκες πολιτικής συναίνεσης και κοινωνικής συνοχής. Εκφράζω τον προβληματισμό μου απέναντι σε μια κατάσταση η οποία, όπως φαίνεται, θα γίνει χειρότερη». Πολύ αμφιβάλλω αν του εδόθη ποτέ εκείνη η επιστολή. Ήταν η πρώτη με ήπια επικριτικό περιεχόμενο. Εκείνος κέρδισε άνετα τις Νομαρχιακές εκλογές αφού ο κόσμος φοβήθηκε και πάλι την χρεοκοπία και τα ξέχασε όλα. Μέσα στους εννέα αυτούς μήνες διερράγη ο κοινωνικός ιστός και εμφανίστηκαν «κινήματα» πρωτοφανούς ανυπακοής και έντονης διαμαρτυρίας (βλ. Δεν πληρώνω και Αγανακτισμένοι). Μέσα στους εννέα αυτούς μήνες ξεκίνησε ένας ανηλεής προπηλακισμός βουλευτών και τοπικών πολιτικών αρχόντων ενώ η ΝΔ με τον ανεδαφικά αντιμνημονιακό λόγο του επικίνδυνου λαϊκιστή Αντώνη Σαμαρά πέρασε μπροστά στις δημοσκοπήσεις, λιγότερο από 2 χρόνια μετά τον καταποντισμό της στις προηγούμενες εθνικές εκλογές.

Με τις παλινωδίες, τους κουτσαβακισμούς, τα ψέμματα και τις υπερφίαλες υποσχέσεις δεν πάμε πουθενά! Ένα χρόνο μετά την υπογραφή του μνημονίου (στο οποίο δεν είμαι αντίθετος αλλά ποτέ δεν εφαρμόστηκε σωστά) και το δημόσιο χρέος ενδέχεται να κορυφωθεί στο 161% του ΑΕΠ το 2012 ενώ η ύφεση για το 2011 σύμφωνα με τις εκτιμήσεις θα αγγίξει το 3,8% (τρίτη συνεχόμενη χρονιά η οικονομία σε ύφεση).

Τώρα μας φταίει η Ευρώπη που δεν στέκεται στο ύψος των περιστάσεων… Εγώ να το δεχτώ αυτό ως επιχείρημα. Εμείς τι κάνουμε τόσον καιρό; Στεκόμαστε στο ύψος των περιστάσεων; Βουλιάζουμε και δεν αλλάζουμε. Δεν αλλάζουμε όχι μόνο γιατί ο πρωθυπουργός είναι άτολμος και καταφεύγει στα εύκολα φοροσυλλεκτικά μέτρα αντί να αναμετρηθεί με τα συμφέροντα, αλλά επειδή και μια κοινωνία βρίσκεται σε ολοκληρωτική άρνηση και έχει στηλώσει τα πόδια της σε οποιαδήποτε προσπάθεια αλλαγής. Αν ήταν μόνο οι πολιτικοί διεφθαρμένοι είμαι βέβαιος ότι θα το αντιμετωπίζαμε το πρόβλημα με μια συντεταγμένη αντίδραση απέναντι σε αυτή την παρακμή. Όταν όμως ΚΑΙ η κοινωνία είναι μέρος του προβλήματος από πού θα έρθει η αλλαγή;

Ο πολίτης αυτής εδώ της χώρας παρασύρεται από τα καθρεφτάκια και τις βαρύγδουπες υποσχέσεις γιατί ακόμη περιμένει από τον πολιτικό να τον «τακτοποιήσει» εις βάρος του συμπολίτη του. Ο πολιτικός πολιτισμός μας ήταν, είναι και θα παραμείνει στο ναδίρ γιατί ο σκοπός του Έλληνα πολίτη είναι πρωτίστως η συναλλαγή με το σύστημα και όχι η βελτιστοποίησή του. Ο εφοριακός που παίρνει τη μίζα, ο αστυνομικός που υπερβαίνει τα εσκαμμένα, ο δημοτικός υπάλληλος που βρίσκεται στο super-market όταν εσύ περιμένεις στο Δημαρχείο για να πάρεις ένα χαρτί, ο δάσκαλος που λουφάρει, ο παπάς που κλέβει το παγκάρι, ο γιατρός που παίρνει το φακελάκι και ο πολίτης που αράζει το θηριώδες τζιπ του πάνω στη ράμπα για τους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα δεν πιέζονται από κανέναν πολιτικό ώστε να προβούν σε μια τέτοια ανοίκεια πράξη! Απλώς είναι και αυτοί ίδιοι και όμοιοι με τους πολιτικούς. Η ευθύνη βαραίνει το σύνολο μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Δεν είμαστε ικανοί να κρατήσουμε καθαρό ούτε το πεζοδρόμιο της γειτονιάς μας!

Ο Αμερικανός όμως το σκουπίζει, ο Γερμανός δεν ξεγελιέται από τα κάθε λογής καθρεφτάκια, ο Σουηδός δεν περιμένει τον τοπικό βουλευτή να τον διορίσει κλπ. Είναι σαφές ότι το αξιακό μας σύστημα, βρίσκεται στα πρόθυρα της ηθικής κατάπτωσης. Η έννοια της συλλογικής προσπάθειας έχει πάει περίπατο και ο καθένας προσπαθεί να επιβιώσει μέσα σε μια ζούγκλα! Ό Έλληνας πολίτης δρα αποκλειστικά και μόνο με γνώμονα το ατομικό του συμφέρον αντιλαμβανόμενος τον εαυτό του ως νησίδα. Έχουμε λοιπόν αληθινά ανοίξει τα μυαλά μας στις προκλήσεις της σύγχρονης κοινωνίας; Η απάντηση είναι κατηγορηματικά όχι!

Δυστυχώς δε διαθέτουμε το ψυχικό σθένος, το ομαδικό πνεύμα, την πνευματική ρώμη αλλά και την ισχυρή δόση αυτοκριτικής για να κάνουμε αυτό που πρέπει. Χωρίς ενδοσκόπηση, η οποιαδήποτε αλλαγή θα εξελιχθεί σε μία ακόμη αυταπάτη. Ένα αναποτελεσματικό, φαύλο κράτος που τρέχει την τελευταία στιγμή να σβήσει τη φωτιά και μια ράθυμη, κουτοπόνηρη κοινωνία που ψάχνει την «ευκαιρία» μέσα στα αποκαίδια! Δεν υπάρχει τσίπα σε αυτό τον τόπο γιατί η έλλειψη ανοχής στη διαφορετικότητα, η πατριδοκαπηλεία, η συναλλαγή, η επιλεκτική ερμηνεία του νόμου, η ισοπέδωση και ο εκχυδαϊσμός των θεσμών από ΟΛΟΥΣ, μας έφεραν κοντά στον πάτο... Γιατί πάτο ακόμη δεν πιάσαμε... Αν φυσικά υπάρχει… Καλό κουράγιο και καλό καλοκαίρι!

The crisis is far from over…

European procrastination will most likely have painful consequences for Greece! On top of that our government is hesitant, wavering and at times inefficient! It is not enough for our Prime Minister to tour the European capitals and attempt to convince our partners that the crisis is systemic. They know that but what they see instead is Greece's lack of determination to root out corruption, combat tax evasion and attract foreign capital. The government asks from the ordinary taxpayer and pensioner to bear the full weight! The damage will be irreparable…

Greece’s financial woes have deep causes. For years this country lived beyond its means relying on European subsidies and goodwill. Corruption is rampant and coupled with a bloated public sector you can easily figure out why our economy is neither productive nor competitive. Most weaknesses in our political system are inbred and there is an urgent need for sweeping institutional reform.

Real and lasting change can only take place if all parties and citizens realize the gravity of the situation we are in and come together as ONE! We simply cannot turn the economy around without political consensus and social cohesion. It will prove to be an insurmountable task.

Moreover, the European dream of political unity is fading and it seems that a monetary union that lacks the drive for a political and economic union will bring upon further instability. Another crucial factor has been the inability of the ECB to enforce fiscal discipline to the debt-ridden countries of the south (plus Ireland).

In any case, my point is that we, as Greek people, must also assume our responsibilities and do our best to change our mentality. On top of that a bitterly divided Europe must eventually find a common voice and address these significant problems with a heavy hand. Otherwise the prospect of unity, stability and progress will be lost forever with catastrophic consequences for the future of European citizens.

Όχι άλλο blame game!

Προς όλους τους καλούς φίλους: Έχω πει επανηλειμμένως ότι αυτό το ατέρμονο blame game δε θα μας οδηγήσει πουθενά παρά μόνο σε ένα ολοκληρωτικό αδιέξοδο! Αυτός ο μονολιθικός και καταγγελτικός λόγος, η εμμονή στην καταστροφολογία και την συνωμοσιολογία καθώς και τα εύκολα συμπεράσματα δε συμβάλλουν καθόλου στην αποκατάσταση των κοινωνικών ρηγμάτων. Έχω πει επίσης ότι δε φτάσαμε εδώ επειδή είχαμε φαύλους πολιτικούς. Φτάσαμε εδώ γιατί ανεχόμαστε και συναλλασσόμαστε ενσυνείδητα με φαύλους πολιτικούς! Η ευθύνη βαραίνει το σύνολο μιας δημοκρατικής κοινωνίας η οποία είναι και βαθιά διχασμένη. Δυστυχώς δε διαθέτουμε το ψυχικό σθένος, το ομαδικό πνεύμα, την πνευματική ρώμη αλλά και την ισχυρή δόση αυτοκριτικής για να κάνουμε αυτό που πρέπει. Χωρίς ενδοσκόπηση, η οποιαδήποτε αλλαγή θα εξελιχθεί σε μία ακόμη αυταπάτη. Ακόμη αρνούμαστε να δούμε τη σκληρή πραγματικότητα στα μάτια και βαυκαλιζόμαστε με στρεβλά ιδεολογήματα περασμένων και μακρινών μεγαλείων!

Εν πάσει περιπτώσει αν και οι απόψεις μου για την ανόρθωση μιας κοινωνίας σε κρίση είναι εκ διαμέτρου αντίθετες με πολλές από αυτές που διαβάζω τους τελευταίους μήνες, θα επιμείνω σε ένα πράγμα. Σεβασμό στη διαφορετικότητα. Μη βγάζετε αυθαίρετα συμπεράσματα και μη δαιμονοποιείτε την αντίθετη άποψη αλλιώς η ζούγκλα είναι επί θύραις... 

Ο καθένας έχει τις απόψεις του και αυτές είναι απολύτως σεβαστές. Ο καθένας επίσης μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του και αυτό είναι το κέρδος. Να επιχειρηματολογούμε, χωρίς ύβρεις και προσωπικές επιθέσεις. Να κερδίζουμε από το διάλογο και να προσπαθούμε να ωφελούμαστε από τις αντιθέσεις μας. Αν το καταφέρουμε αυτό θα έχουμε κάνει ένα σημαντικό βήμα προόδου σε τούτη τη χώρα.